HABER MERKEZİ – Avrupa’da 2’nci Dünya Savaşı’nın ardından yaşanan en büyük insanlık trajedisi olarak nitelendirilen Srebrenitsa Soykırımı’nın yarası hala kapanmadı. Srebrenitsa katliamında görülen “Ölüm çiçekleri ve mavi kelebekler” dilden dile anlatılan bir hikaye oldu. Peki, Ölüm çiçekleri ve mavi kelebeklerin Srebrenitsa sırrı nedir? Sırp birliklerin Temmuz 1995’te 8 binden fazla Boşnak sivili öldürdüğü Srebrenitsa Soykırımı,
Sırp birliklerin Temmuz 1995’te 8 binden fazla Boşnak sivili öldürdüğü Srebrenitsa Soykırımı, Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı’nın ardından yaşanmış en büyük insanlık trajedisi olarak nitelendiriliyor.
Toplu mezarların mavi kelebekler sayesinde bulunmuş olması da Srebrenitsa’nın sessiz çığlığı olarak kabul ediliyor. Öldürüldükten sonra farklı toplu mezarlara gömülen ve ardından başka başka yerlere nakledilen cenazelerin birçoğu, bulunduğunda da tam olmuyor.
Srebrenitsa Soykırımı’nın 25. yıl dönümünde de kimlik tespiti yapılmaya mavi kelebeklerin izi sürülmeye devam ediyor. Katliama imza atan Sırp askerleri, toplu mezarlar bulunmasın diye cesetleri çok uzağa gömdüler ve bölgenin bitki örtüsüne uygun bitkilerle üzerini örtmeye çalıştılar.
Toplu mezarların bulunmasında kullanılan uydu resimlerinde manyetik değişkenlik taramasının yapılamaması için mezarların içine metal parçaları bıraktılar. Böylesine profesyonelce ve ince hesaplar yapılarak planlanmış bir soykırımda bir şeyi hesaba katamadılar.
Toplu mezarların bulunduğu bölgede cesetlerin toprağı beslemesi sonucunda Artemis adında çiçeklerin oluşumu başladı. Çiçeklerin çoğalmasıyla birlikte sadece bu bitkiyle beslenen mavi kelebekler de bölgede hızla çoğaldı. Bölgede yapılan araştırmalar sonucunda bu durumun dikkat çekmesi ve yerel basına yansımasıyla halk araştırmalara katıldı.
Mavi kelebek sembolü
Mavi kelebekler, mezarlarda açan ölüm çiçekleri ile beslenen kanatları mavi renkli kelebek türüdür. Bu kelebekler Bosna savaşının ve Boşnak halkının acılarının simgesi haline geldi.
Sırplar 1992 ve 1995 yılları arası Bosna savaşı sırasında toplu katliamlar düzenlemiş ve Boşnak cesetleri kimse bulmaması için derin mezarlar kazmışlardı. 2007 yılında Bosna-Hersek’in Sırbistan’a karşı açtığı soykırım davası için toplanan Uluslararası Adalet Divanı Sırbistan’ın bir soykırımın yaptığına dair bir delil olmadığına hükmetmişti. Bu karardan sonra Bosna devleti toplu mezarların bulunması için bir komisyon kurmuştu. Bir yıl sonra bazı bölgelerin jeolojik yapılarının değişmiş ve mavi kelebekler belirli bölgelerde yaygınlaşmış olması komisyonun ilgisini çekmişti. Mavi kelebeklerin olduğu bölgelerde kazı çalışmaları yapılmış ve Bosna savaşına ait 300 adet toplu mezar bulunmuştu.
