Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), dünya genelinde hızla yayılan hepatit B ve C enfeksiyonlarına dikkat çekti. DSÖ'nün yayımladığı raporda, hepatit B ve C enfeksiyonları nedeniyle her gün 3 bin 500 kişinin yaşamını yitirdiği bildirildi.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) bugün yayımlanan 2024 Küresel Hepatit Raporu’na göre viral hepatit nedeniyle kaybedilen canların sayısı artıyor.
Kendisini karaciğerde yarattığı tahribat ile gösteren hastalık, yılda 1,3 milyon ölümle tüberkülozla birlikte dünya çapında başlıca iki bulaşıcı ölüm nedenininden birini oluşturuyor.
Dünya Hepatit Zirvesi’nde açıklanan rapor, teşhis ve tedavi için daha iyi araçlara ve düşen ürün fiyatlarına rağmen test ve tedavi kapsama oranlarının yerinde saydığını vurguluyor. Ancak, şu an hızlı adımlar atılmaya başlarsa DSÖ’nün 2030’a kadar hepatiti tam olarak ortadan kaldırma hedefine ulaşmak mümkün olabilecek.
Üç yılda yüzde 2 artış
187 ülkeden gelen yeni veriler, viral hepatitten kaynaklanan tahmini ölüm sayısının 2019’da 1,1 milyondan 2022’de 1,3 milyona çıktığını gösteriyor. Bunların yüzde 83’üne hepatit B, yüzde 17’sine ise hepatit C neden oldu. Her gün, Hepatit B ve C enfeksiyonları nedeniyle dünya çapında 3500 kişi ölüyor.
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Rapor[un] kaygı verici bir tablo çiz[diğini]” söyledi. “Hepatit enfeksiyonlarını önlemede küresel düzeydeki ilerlemeye karşın hepatitli olanların çok azına teşhis ve tedavi uygulandığı için ölümler artıyor” dedi. “DSÖ, hayat kurtarmak ve bu eğilimi tersine çevirmek için ülkelerin ellerindeki tüm araçları maliyet fiyatlarıyla kullanmalarını desteklemeye kararlıdır.”
2022’de dünyada 254 milyon kişi hepatit B ile yaşıyordu
Güncellenen DSÖ tahminleri, 2022 yılında 254 milyon kişinin hepatit B ve 50 milyon kişinin hepatit C ile yaşadığını gösteriyor. Kronik hepatit B ve C enfeksiyonlarının yarısının 30-54 yaş arası kişiler arasında olduğu, yüzde 12’sinin ise 18 yaş altı çocuklar arasında olduğu görülüyor. Erkekler tüm vakaların yüzde 58’ini oluşturuyor.
Yeni rastlanma (insidans) tahminleri 2019’a kıyasla hafif bir düşüşe işaret etmekle birlikte viral hepatitin genel insidansı yüksek seyrediyor. 2019’da 2,5 milyon olan yeni enfeksiyon sayısı, 2022’de 2,2 milyona düşmüştü.
Bunlara 1,2 milyon yeni hepatit B enfeksiyonu ve yaklaşık 1 milyon yeni hepatit C enfeksiyonu da dahil. Her gün 6 bini aşkın kişiye yeni viral hepatit bulaşıyor.
Tanı ve tedavide küresel ilerleme ve boşluklar
Tüm bölgelerde, kronik hepatit B enfeksiyonuyla yaşayan kişilerin yalnızca yüzde 13’üne teşhis konmuş ve 2022 sonunda yaklaşık yüzde 3’üne (7 milyon) antiviral tedavi uygulanmıştır. Hepatit C’deyse yüzde 36’sına teşhis konmuş ve yüzde 20’si (12,5 milyon) iyileştirici tedavi görmüştü.
Tanı ve tedavide hafif ama tutarlı bir iyileşme
Bu sonuçlar, 2030’a kadar kadar kronik hepatit B ve hepatit C ile yaşayan kişilerin yüzde 80’inin tedavi edilmesine yönelik küresel hedeflerin çok altında. Ancak, 2019’da bildirilen son tahminlerden bu yana tanı ve tedavi kapsamında hafif ama tutarlı bir iyileşmeye işaret ediyor. Özellikle hepatit B tanısı yüzde 10’dan yüzde 13’e, tedavi oranı yüzde 2’den yüzde 3’e, hepatit C tanısı yüzde 21’den yüzde 36’ya, tedavi oranı yüzde 13’ten yüzde 20’ye çıktı.
Viral hepatitin yükü bölgeden bölgeye değişiyor. DSÖ’nün bildirdiğine göre Afrika Bölgesi yeni hepatit B enfeksiyonlarının yüzde 63’ünü taşıyor, ancak bu yüke rağmen bölgedeki yenidoğanların yalnızca yüzde 18’i hepatit B doğum dozunda aşılanıyor. Hepatit B ölümlerinin yüzde 47’sinin gerçekleştiği Batı Pasifik Bölgesi’nde teşhis konulan kişiler arasında yüzde 23 olan tedavi kapsamı oranı ölüm oranlarını azaltmak açısından çok düşük.
Hepatit B ve C’nin küresel yükü 9 ülkenin sırt
