Avustralya, İran’ı ülke topraklarında Yahudi hedeflere yönelik kundaklama saldırılarının arkasında olmakla suçlayarak İran’ın Canberra Büyükelçisi Ahmad Sadeghi’yi sınır dışı etti.
İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez bir büyükelçinin sınır dışı edildiği karar, iki ülke ilişkilerinde tarihi bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Başbakan Anthony Albanese, istihbarat servislerinin ulaştığı bulguların “derin endişe verici” olduğunu belirterek, İran’ın Sydney ve Melbourne’deki iki antisemitik kundaklama saldırısının arkasında olduğunu açıkladı.
Ekim 2024’te Sydney’in Bondi semtindeki bir koşer kafede çıkan yangının,
Aralık 2024’te ise Melbourne’deki Adass Israel Sinagogu’na yapılan büyük çaplı kundaklama saldırısının,
İran’ın yönlendirmesiyle gerçekleştirildiği ifade edildi. Her iki olayda da can kaybı yaşanmadı ancak Melbourne’deki sinagog yangını, Avustralya’daki Yahudi toplumu üzerinde derin bir şok etkisi yarattı.
Albanese, “Bunlar, yabancı bir ülke tarafından Avustralya topraklarında gerçekleştirilen olağanüstü ve tehlikeli saldırılardır. Toplumsal uyumu zayıflatmayı ve toplumumuzda bölünme yaratmayı hedeflediler,” dedi.
İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü suçlamaları reddederek Avustralya’nın “haksız diplomatik adımlarına karşılık verileceğini” açıkladı.
Alınan karar kapsamında:
İran Büyükelçisi Ahmad Sadeghi ve üç diplomat “istenmeyen kişi” ilan edilerek 7 gün içinde ülkeyi terk etmeleri istendi.
Avustralya, Tahran’daki büyükelçiliğini kapattı ve diplomatlarını “güvenli bir üçüncü ülkeye” taşıdı.
İran’ın Devrim Muhafızları Ordusu (IRGC) terör örgütü listesine alınacak.
Dışişleri Bakanı Penny Wong, bu adımın savaş sonrası dönemde eşi benzeri olmadığını belirterek Avustralyalıları uyardı:
“İran’a seyahat etmeyin. Hâlihazırda orada bulunan vatandaşlarımız, güvenli bir şekilde ayrılma imkânı varsa derhal ayrılsın.”
Avustralya Güvenlik İstihbarat Teşkilatı (ASIO) Başkanı Michael Burgess ise, aylar süren titiz çalışmanın ardından saldırılarla Devrim Muhafızları arasında doğrudan bağlantı tespit ettiklerini açıkladı:
“Devrim Muhafızları, karmaşık bir vekil ağı kullanarak saldırılardaki rolünü gizledi. Bu yalnızca iki olayla sınırlı olmayabilir.”
Avustralya Yahudi Konseyi Başkanı Daniel Aghion, istihbaratın bulgularının bir nebze rahatlama sağlasa da toplumun hâlâ endişeli olduğunu söyledi:
“Kimliğimiz nedeniyle böylesine acımasız ve planlı saldırılara maruz kaldığımız gerçeği, büyük bir kaygı yaratıyor.”
Avustralya Ulusal Üniversitesi terör uzmanı Levi West, iki ülke arasındaki ilişkilerin zaten sınırlı olduğuna dikkat çekti:
“Ortadoğu’daki diğer ülkelerle sahip olduğumuz savunma veya istihbarat ilişkilerine İran’la sahip değiliz. Dolayısıyla diplomatik gerilimin etkileri sınırlı kalacaktır.”
İsrail’in Canberra Büyükelçiliği ise kararı memnuniyetle karşıladı ve sosyal medyadan yaptığı açıklamada, “Bu adımı uzun süredir savunuyorduk” ifadelerine yer verdi.
