Devlet Başkanı Yamandú Orsi, genelde nadiren kullanılan yürütme yetkilerini devreye sokarak, polis ve yetkililere evsizleri zorla sokaklardan alma yetkisi tanıdı.
Antarktika’dan gelen sıra dışı bir soğuk hava dalgası, Güney Amerika’nın küçük ülkesi Uruguay’ı etkisi altına alarak bu hafta en az yedi evsizin hayatını kaybetmesine neden oldu. Durumun ciddiyetinin artmasıyla birlikte yetkililer acil durum ilan etti ve hızla sığınma merkezlerini açmaya başladı.
Pazartesi günü ülkeye ulaşan soğuk dalgası, genellikle ılıman kışlarla bilinen, düz arazili ve kıyı şeridine sahip Uruguay’da şok etkisi yarattı. Ülkenin bazı bölgelerine dört yıl aradan sonra ilk kez hafif kar yağarken, sıcaklık eksi üç dereceye kadar düştü. Rüzgarla hissedilen sıcaklık ise çok daha alt seviyelere indi. Ancak Perşembe günü itibarıyla dondurucu havanın etkisini yitirmeye başladığı, önümüzdeki günlerde sıcaklıkların artmasının beklendiği açıklandı.
Sağlık yetkilileri, donma ve hipotermi tehlikesine karşı çok sayıda uyarı yayımlarken, evsizler için durum ölümcül boyutlara ulaştı. Sosyal hizmet ekipleri, insanları içeri girmeye ikna etmek için sokaklarda seferber oldu. Ancak yedi kişi soğuktan yaşamını yitirdi. Hayatını kaybedenlerin bazıları bir köprünün altında, otobüs terminalinde ve nehir kenarında bir çadırda bulundu.
Ekonomik olarak istikrarlı sayılan 3,4 milyon nüfuslu ülkede evsiz sayısı son yıllarda giderek arttı. Uruguay Sosyal Kalkınma Bakanlığı, 2024 itibarıyla ülkede 2.700’den fazla evsiz olduğunu, bunların büyük çoğunluğunun başkent Montevideo’da yaşadığını bildirdi.
Devlet Başkanı Yamandú Orsi, genelde nadiren kullanılan yürütme yetkilerini devreye sokarak, polis ve yetkililere evsizleri zorla sokaklardan alma yetkisi tanıdı. Ulusal Acil Durum Sistemi Direktörü Leandro Palomeque, “Zorunlu tahliye uygulaması ilk kez devreye sokuldu çünkü sorunun boyutu artık farklı araçları gerektiriyor,” dedi.
Yetkililer, 32 yeni ısınma merkezi ve 3 büyük tahliye alanı açtı; kamu spor salonları ve bir polis akademisi geçici barınma alanlarına dönüştürüldü. Toplamda yaklaşık 1.000 ilave yatak hazırlandı.
Çarşamba gecesi bir barınakta sosyal hizmet görevlileri, buharı tüten etli güveç eşliğinde battaniye ve sıcak yemek dağıttı. Sert rüzgârlarla yüzleri kızaran onlarca kişi ısınmak için bir araya geldi. Bazıları polis zoruyla sokaktan alındıklarını söyledi.
“Bir masanın üstünde yatıyordum, polis gelip ‘sokakta olamazsın’ dedi,” diyen Mauricio Rodríguezs, “Gelmek istememiştim,” diye ekledi.
Bazıları ise artık dayanamayacak noktaya geldikleri için sıcak bir yatak aradı.
“Kışın en zor anı gün batımı. Soğuk çöker ve vücut artık dayanamaz,” diyen 19 yaşındaki Lucas Bilhere, Montevideo’daki tahliye merkezinde battaniyeye sarındı. Yanındaki köpeği Alaska, spor salonunun zeminine serilmiş bağışlanmış çarşaflar ve düzenli dizilmiş yataklar arasında koşuşturuyordu. Kalabalık yerde insanlar montlarına sarılmış uyurken, kale direklerine buruşuk gömlekler ve ıslak çoraplar asılmıştı.
Normal barınakların aksine bu ısınma merkezleri, evsizlerin evcil hayvanlarını ve kişisel eşyalarını yanlarında getirmelerine izin veriyor ve gündüz saatlerinde de açık tutuluyordu.
Bilhere, bu dondurucu havayı ne kadar zor bulsa da, soğuklar geçtiğinde barınakların kapanmasından da bir o kadar korkuyordu.