12 ülke, mali krizdeki Filistin yönetimi için acil destek koalisyonu kurdu

12 ülke, mali krizdeki Filistin yönetimi için acil destek koalisyonu kurdu

İsrail’in vergi gelirlerini tutması sonrası, uluslararası toplum PA’ya mali destek için bir araya geldi

PANORAMA - NEWS 26 Eylül 2025 DÜNYA

 Britanya, Fransa, Japonya, Suudi Arabistan ve İspanya dahil 12 ülke, mali kaynak sıkıntısı çeken Filistin Yönetimi (PA)’na destek vermek amacıyla yeni bir koalisyon kurduklarını Cuma günü açıkladı.

İspanya Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre, “Filistin Yönetimi’nin Mali Sürdürülebilirliği İçin Acil Koalisyon”, PA’nın karşı karşıya olduğu “acil ve eşi benzeri görülmemiş mali krize” yanıt olarak oluşturuldu.

Koalisyonun amacı, Ramallah merkezli PA’nın finansal durumunu istikrara kavuşturmak, yönetim kapasitesini sürdürmek, temel hizmetleri sağlamaya devam etmek ve güvenliği korumak olarak açıklandı. Açıklamada, bunların “bölgesel istikrar ve iki devletli çözümün korunması için vazgeçilmez” olduğu vurgulandı.

Koalisyona Katılan Ülkeler ve Mali Taahhütler

Koalisyon üyeleri şunları kapsıyor:

  • Britanya, Fransa, Japonya, Suudi Arabistan, İspanya

  • Belçika, Danimarka, İzlanda, İrlanda, Norveç, Slovenya, İsviçre

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa’nın ofisi, bağışçı ülkelerin PA’yı finanse etmek için en az 170 milyon dolar taahhütte bulunduğunu bildirdi. Suudi Arabistan ise 90 milyon dolar sağlayacak.

Koalisyonun Cuma günü yaptığı açıklamada, kısa vadeli yardımların yetersiz olduğunun farkında oldukları vurgulanarak, uluslararası mali kurumlarla iş birliği içinde kaynakların seferber edileceği, devam eden yönetişim ve ekonomik reformların destekleneceği ve tam şeffaflık ile hesap verebilirliğin sağlanacağı ifade edildi.

İsrail’in Vergi Gelirleri ve PA Üzerindeki Etkisi

1994 Paris Protokolü uyarınca İsrail, PA adına vergi gelirlerini topluyor. Ancak Ekim 2023’te Gazze’de savaşın patlak vermesi sonrası İsrail, PA’ya aktarılması gereken vergi gelirlerini tutuyor. PA, bu durumun sağlık ve eğitim gibi temel hizmetleri zayıflattığını ve yoksulluğun arttığını belirtiyor.

İsrail ise, tutulan paraların bir kısmının Filistin’e sattığı elektriğin maliyetini karşılamak için ayrıldığını söylüyor. Öte yandan aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, dört ay önce tüm ödemeleri durdurmuş ve “ekonomik boğma” yoluyla Filistin hükümetinin çökertilmesini hedeflediğini açıklamıştı.

İspanya’nın açıklamasında ise, koalisyonun “İsrail’den tüm Filistin vergi gelirlerini derhal serbest bırakmasını ve PA’yı zayıflatacak veya çökmesine yol açacak tüm önlemleri durdurmasını” talep ettiği belirtildi.

Uluslararası Bağlam ve Diplomasi

Açıklama, İsrail’in geleneksel müttefikleri arasında yer alan Fransa ve Britanya’nın, bu hafta New York’ta düzenlenen BM Genel Kurulu’nda Filistin devletini tanıyan ülkeler arasında yer aldığı bir dönemde geldi.

Uzmanlar, bu koalisyonun, PA’nın mali çöküşünü önlemede ve iki devletli çözüm çabalarının sürdürülmesinde kritik bir adım olabileceğini belirtiyor.