Sağlıksız bir eğitim alan kişi her algıladığı, gördüğü ve dinlediği şeyin tek doğru ve gerçek olduğuna inanır. Ona göre eşya ve hadiselerin tek anlamı ve tek izahı vardır. Bunun dışındaki her şey büyük ihtimalle yanlıştır. Ben doğruyum, sen yanlışsın mantığına inanır, her şeyi siyah-beyaz mantığı ve yaklaşımıyla ele alırken gri tonlara karşı müsamahası ve hoşgörüsü
Sağlıksız bir eğitim alan kişi her algıladığı, gördüğü ve dinlediği şeyin tek doğru ve gerçek olduğuna inanır. Ona göre eşya ve hadiselerin tek anlamı ve tek izahı vardır.
Bunun dışındaki her şey büyük ihtimalle yanlıştır. Ben doğruyum, sen yanlışsın mantığına inanır, her şeyi siyah-beyaz mantığı ve yaklaşımıyla ele alırken gri tonlara karşı müsamahası ve hoşgörüsü yoktur.
Bu insanlar şartlar üzerinde anlaşma yolunu tercih etmeyen diyoloğa ve uzlaşmaya kapalı insanlardır. Toplumdaki bağnazlık ve hoşgörüsüzlük de bu tip insanlardan kaynaklanır. Sağlıksız eğitimden geçen kimse hadiselere farklı açılardan bakamadığı gibi düşünceleri ve kararı da tek boyutludur.
İnsanlara neyi düşünecekleri ve neyi düşünmeyecekleri öğretilirken şartlara ve zamana bağlı olarak eskiyen bilgilerin pek çok şeyi izah edemez hale geldiğini hiç vurgulanmaz.
Bilgi edinme yollarına karşı eleştirel bir bakış açısı gelişmemiştir. Hadiseleri anlama ve analiz etme gücünü kendisinde bulamadığı için başkalarının analizi ve yorumlarını kullanmayı tercih eder.
Sağlıksız eğitimli kişi, etkili düşünmeden mahrum olduğu gibi düşüncelerini de net şekilde ifade etmez. Okurken ve dinlerken sorgulayıcı bakış açısını kullanmaktan uzaktır.
Az ve yetersiz bilgilenmesinden dolayı gururlu ve bencil davranışlar kazanmaya görülür. Kendine has düşünceleri, yorumları ve sentezi yoktur. ‘‘ ben kimim‘‘ sorusunun cevapları net ve açık olmayıp, çelişkilerle doludur. Kişi kimlik problemini sürekli yaşar.
Farklı olmayı ve düşünmeyi kendi varlıklarını ve menfaatlerini tehlikeye atıcı bir gelişme olarak görürler ve farklılaşmayı yok edip baskı altına almaya çalışırlar.
İnsanlara bedelini ödemeden imkanlardan istifade etmeye, üretmeden tüketme ve hep hak etmeden bir şeylere sahip olmayı teşvik eder.
Bunun oluşmasını engelleyecek usuller ve davranış kalıpları gençleri bizzat yaşanarak büyükler tarafından gösterilmez. Sonuçta insanlar üretmeye değil tüketmeye, hak ettiklerini değil, hak etmeden ellerine geçirdikleri fırsatları kullanmaya motive edilir.
Toplum menfaatleri ikinci üçüncü plana itilir. Böyle bir eğitimin sonucu şahsi menfaatlerini korunup kollanması stratejisine ve ‘‘Devletin malı deniz…‘‘ düşüncesinin pratik hayatta yaygınlaştırılmasıdır.
Sağlıksız eğitimde, fertler kendi düşünce ve inançlarını, doğruları ve zevklerini paylaşmayan insan ve insan gruplarını düşman olarak görürler veya öyle kabul ederler.
Sağlıksız eğitimden geçen kişiler kendinden farklı olan herkesi tehlike olarak algıladıkları için kötü ve beğenilmeyen sıfatlar ve onları taşıyan insanlara değil kendinden farklı olan insanlara karşı çıkarlar.
Mücadele olarak insanları tek tip hale getirme monotonlaştırılıp, düşüncede, yaklaşımlarda, kılık-kıyafet gibi dış görünüşler de aynileştirme üzerinde yoğunlaşır. Bu arada insanın özünde olan ilim, sanat, zanaat, teknoloji ve İttifak gibi vasıfları kazanma hedefi de ikinci ve üçüncü plana itilir veya tamamen göz ardı edilir.
