Donbas’ta Rusya’nın ilerleyişi sürerken, Ukrayna’da iç siyasi kriz derinleşiyor. Askeri istihbarat şefi Kyrylo Budanov’un ordu ve hükümet üzerindeki gücünün artmasıyla birlikte Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’ye karşı orduda darbe söylentileri de yükselmeye başladı. Pokrovsk hattının çökmesi beklenirken Kiev'de ise büyük bir yolsuzluk skandalı konuşuluyor.
Rusya’nın doğu ve güney cephesinde ilerleyişini hızlandırdığı ve Kiev’in kontrolündeki hatların çökmeye başladığı süreçte Ukrayna, yalnızca cephede değil içeride de krizle karşı karşıya. Askeri istihbarat şefi Kyrylo Budanov’un güçlenmesi ve yolsuzluk skandallarının hükümeti sarsması sonucu askeri darbe olasılığına yönelik iddialar da yüksek sesle dile getirilmeye başlandı. Askeri ve istihbarat yayın organlarının iddialarına göre doğudaki kentler bu hızla düşmeye devam ederse Budanov’a destek veren ordu her an darbe yapabilir. İşte o kritik detaylar:
Saygın istihbarat sitesi Intelligence Online, Ukrayna Askeri İstihbarat Başkanı Kırilo Budanov’un “devlet içinde devlet” niteliğinde bir güç merkezi kurduğunu iddia etti. Yayına göre Budanov, dron operasyonlarından sabotaj etkinliklerine kadar uzanan geniş yetki alanıyla Kiev’in “görünmeyen savaşını” yönetiyor. Analizde Budanov’un Zelenski’ye bağlılık mesajlarına rağmen “kendi siyasi hedeflerini taşıdığı, savaş uzadıkça ordu içinde güç kazandığı ve darbe ihtimalinin ordu içinde yüksek sesle konuşulur hale geldiği” de belirtiliyor. İstihbarat kaynaklarına göre Zelenski’nin hem seçimleri ertelemesi hem de cephedeki çöküş nedeniyle ordu üzerindeki otoritesinin zayıfladığı kaydedildi.
KENTLER DÜŞMEYE BAŞLADI
Avrupa merkezli Parliament Magazine’in saha analiz dosyasına göre Ukrayna, Donbas’ı tutacak konumdan çıkmış durumda. Donetsk ve Luhansk’ın büyük bölümü Rus birliklerinin eline geçerken, Zaporizjya ve Herson’da da Kiev cepheleri hızla kaybetmeye başladı. Uluslararası savunma yayın organı TWZ’nin sahadaki Ukraynalı komutanla yaptığı özel röportajlar, cephedeki tabloyu da gözler önüne seriyor. Komutanlara göre Rusya topçu birliklerini batıya kaydırarak Ukrayna ikmal hatlarını baskı altına soktu. Rus ordularının kentleri çevrelemeye başladığını ifade eden komutanlara göre Rusya her defasında yüzlerce askerini kaybetmesine karşın aralıksız saldırılarına da devam ediyor. Yıkım bölgelerindeki sivillerin tamamı da yerleşim yerlerini terk etmiş durumdalar.
Avrupa merkezli European Interest yayın organı ise Volodimir Zelenski’ye karşı hükümetteki krizi derinleştiren enerji yolsuzluk skandalına dikkat çekti. Ukrayna Ulusal Nükleer Enerji Üretim Kuruluşu – Energoatom’daki büyük yolsuzluk skandalı sonrası AB’nin Kiev’e uyarıda bulunduğuna dikkat çekilmekte. Almanya Şansölyesi Friedrich Merz’in Kiev’e gönderdiği resmi yazıda hızla yargı reformları yapılması konusunda sert ifadelere yer verildiği bildirilirken başta Adalet Bakanı ve Enerji Bakanı olmak üzere çok sayıda üst düzey bürokrat da görevden alındı. Zelenski, “tam şeffaflık ve bağımsız kurumlara destek” sözü vermesine karşın kamuoyu araştırmaları, içeride güven erozyonunun hızlandığını gösteriyor. Kiel Enstitüsü verilerine göre Kiev’de ardı ardına ortaya çıkan yolsuzluk skandalları dolayısıyla Avrupa’dan Ukrayna’ya yapılan askeri yardımlar önceki yıla göre yüzde 43 azalmış durumda.
GÜNEY DE KAYBEDİLİYOR
Avrupa merkezli stratejik düşünce kuruluşu Special Eurasia (SE) analizine göre ise doğuda Pokrovsk’un düşme noktasına gelmesi Kiev’i sıkıştıran tek askeri baskı unsuru değil. Ülkenin güneyinde yer alan Zaporijya’nın batı bölümü de neredeyse bütünüyle Rusya’nın kontrolüne geçmiş durumda. SE analizine göre, Kiev hükümetini sıkıştıran en büyük baskı unsurlarından birisi ise daha önce görevden alınan ve sahadaki birlikler üzerinde etkinliğini halen sürdüren küskün generaller. İstihbarat kaynaklarına göre küskünler de Budanov’a destek veriyorlar. Analiz yazısında Ukrayna’nın doğusundaki kritik kentlerin düşmesi durumunda ordunun darbe riskinin oldukça yüksek olduğu iddiasına da yer veriliyor.
