Duisburg ve Çevresi Zaza Velileri Derneği’nin organize ettiği, Zaza Tarihi ve Kültürü konferansı Moers şehrinin Halk Yüksek Okulu´nun (Volkhochschule) eski il toplantı salonunda (Altes Landratsamt) gerçekleşti.
UNESCO’nun, 21 Şubat 2009 tarihinde, “Dunya Anadil Günü” dolayısıyla yayımladığı “Dünya Dil Atlası” raporuna göre Türkiye’de tehlike altında bulunan dillerden biri de Zazaca´dır.
Belçika, Fransa ve Almanya’nın değişik kentlerinden katılımın sağlandığı ’Zaza Tarihi ve Kültürü’’ konferansını öğretmen-yazar Hakkı Çimen, Almanca sundu.
Tüm dillere ve kültürlere saygılıyız
Konferansı hazırlayan Duisburg ve Çevresi Zaza Velileri Derneği e. V. sözcüsü Sevda Güner yaptığı açıklamada: „Biz Zaza olarak hiç bir halkı inkar etmiyoruz. Global dünyada ilişkide olduğumuz tüm dillere ve kültürlere saygılı davranıyoruz. Ancak başta Zaza Halkı olmak üzere ilişkide olduğumuz halklar, halkımızın tarihi, dili ve kültürü konusunda kafa karışıklığı içerisindedirler. Biz mevcut kafa karışıklığının tarihimize, dilimize, kültürümüze vermekte olduğu zararları ancak bilimsel çalışma ve tanıtımlarla azaltabilirz. Bu amaçla bu konferansı düzenledik. Zazaca öğretmenimiz, yazar ve yıllardan beri tarihimizi ve kültürümüzü araştıran Hakkı Çimen bu zor işin üstesinden gelerek çalışmalarının sonuçlarını bu konferans da başarılı bir şekilde sunduğunu’’ belirtti.
Zaza dili, Zerdüşt Dini´nin inanç kurallarıyla örtüşüyor
Öğretmen-Yazar Hakkı Çimen, Zaza Tarihini yaklaşık 2600 yıl geriye giderek kronolojik bir şekilde, mevcut bilinçli ve bilinçsiz yanlış tarih okumalarını irdeleyerek günümüze kadar anlattı. Bu konferansda: Zaza Dili´nin kaynağının Zerduşt Dini´nin kutsal kitabı Avesta´da kullanılan dille, -bugun bile- birçok yönden örtüştüğünü; Zerduşt Dini´nin öngördüğü inanç kurallarının çoğunun halihazırdaki monotesit dinlerin kutsal kitaplarına (Tora, İncil, Kuran-i Kerim) alındığını; bugün Desim Raa Haq İkrarının birçok öğesinin Zerdüşt Dini´nin inanç kurallarıyla örtüştüğünü; mevcut tarih kitaplarının Ahameniş İmparatorluğu´nun büyük kralı olarak tanıldığı Kiros, Kyros, Kuraş, Kureş´in bugün Desim´deki Kureş Ocağının atası olduğunu; Zaza adının ilk yazılı kaynağının İran´ın Bisutun Dağı´nda M.Ö. 520 yılında kral Darius tarafından Çivi yazısıyla yazdırılan üç dilli yazının olduğunu; tarih kitaplarında “Sasani“ adının “S“ harfiyle yazımın eski Yunanca kaynaklarına dayandığını, doğru yazımın “Z“ yani Zazani İmparatorluğu olduğunu; Zazani soylularının Arap İstlası sonucu M.S. 651 yılından ittibaren İran´ın Doğu´suna ve Batısına kaçtıkklarını; Doğu´ya kaçanların bugünkü Doğu ve Güneydoğu Anadolu´nun dağlık bölgelerine sığındıklarını; Türkiye´deki Zazaların bunların ardılları olduğunu öğrendik. İnsan bilimsel kaynak ve verilere dayanarak bilgilenirse, ancak o zaman kendi tarihini, dilini, kültürünü diğer halklara inandırıcı ve medenice anlatabilir, savunabilir“dedi.
Anadiline sahip çık çağrısı
Katılımcıların Almanca fikirlerini beyan ettiği konferansın sonunda, anadili Zazaca olan ailelerin çocuklarını bu yılın Mart ayının sonuna kadar Zazaca derslerine kayıt etmeleri için çağrı yapılarak, Zaza Tarihi ve Kültürü Konferansı barış havasında sona erdi.
