Almanya'da üniversiteler ile birlikte arama motoru Google'ın tekelci yapısını kırmak için yeni proje hazırlanıyor
Dünyanın en büyük arama motoru Google’ın bu gücünü kötüye kullanması ve algoritmalarla tekel konumunu güçlendirip birçok şirketi zora sokması, Avrupa’yı harekete geçirdi. Ana hedef, Google’ın tekel gücünü engellemek, çeşitliliğin ve gerçek rekabetin kurulmasını sağlamak, küresel ağın yüzde 50’sini kapsamak, 185 dilde 3.1 milyar URL (bireysel alt sayfalar) için alternatif oluşturmak.
AB, Google’a 8 milyar Euro para cezası uygularken, Almanya’da OpenWebSearch projesi başlatıldı. AB’den 8.5 milyon Euro fon alan alan kurum, üniversite hocaları, sivil toplum kuruluşları ve iş dünyası ile bir konsorsiyum oluşturdu.
Ücretsiz bir dizin yaratılarak arama pazarındaki çeşitliliği sağlamak ve Google’ın tekeline son vermek için çalışılıyor. Almanya’da Google pazarın yüzde 88’ine hakim ve bunu Microsoft’tan Bing yüzde 6 ile izliyor. Ecosia, Startpag, Metager, Yahoo, Duckduckgo veya Qwant gibi arama motorları da var ama onlar da o kadar alternatif oluşturmuyor.
Başkanlığını Dr. Stefan Voigt’in yaptığı oluşum bir vakıf-dernek ve merkezi Bavyera’da. Alman Havacılık ve Uzay Merkezi’nde çalışan Voigt, içeriklerin görünürlüğüne kendi karar veren arama motorlarının ‘yarı tekelci yapısının’ tehlikeli olduğunu söylüyor.
Alman ZDF kanalına konuşan Voigt, bir arama motorunu çalıştırmak için en az 400 milyar ayrı web sitesi ve alt sayfaya ilişkin güncel bakış imkanı sunulması gerektiğini, bu dizini oluşturmanın çok karmaşık olduğunu belirtirken, ‘Dijital dünyanın bu önemli altyapısına tek bir şirketin hakim olması söz konusu olamaz’ dedi.
OpenWebSearch projesi bu yılın Ağustos ayı sonuna kadar devam edecek. Amaç, ticari olan ya da olmayan sağlayıcıların bu dizini eşit şekilde kullanması olduğu belirtilirken, World Wide Web’deki tüm içeriğin bir kamu hizmeti olarak sunulması planlanıyor.
Voigt, “O zaman her şey için evrensel arama motorları oluşturulabilir. Aynı zamanda yalnızca bölgesel içerik, sohbet tabanlı aramalar, bireysel konu alanları veya bilimsel çalışmalar için de özel arama kısımları da oluşturulabilir” dedi.
Uygulama muazzam bilgi kapasitesi ve çok fazla bilgi birikimi gerektiriyor. Bu nedenle ekip, Münih’teki Leibniz Veri Merkezi, Çekya’daki IT4Innovations Veri Merkezi’ni de kullanıyor. Bireysel teknik bileşenler ise Passau Üniversitesi ve diğer üniversitelerden sağlanıyor.
Bu arada Almanya ve AB’den Google’a yönelik eleştiriler de artıyor. Bild’in yayıncısı Axel Springer ve diğer Avrupalı yayıncılar Kaliforniya merkezli Google’ı, çeşitli hizmetlerini arama sonuçları listesinde daha üstlerde gösteren Google’ın, AB’deki yüzde 90 olan arama motoru payını kötüye kullandığını belirtiliyor.
Bir süre önce de bir açıklama yapan Axel Springer Grubu CEO’su Mathias Döpfner, “Google arama motorundaki tekel yapısı ile rakipler yerine kendi hizmetlerini ön plana çıkarıyor. Böyle bir yaklaşım hakim piyasa konumunun kötüye kullanılmasıdır. Bağımsız ve eleştirel gazetecilik bu nedenle çok önemli. Dijital dünyada gazetecilik kaliteye önem veren gazeteci ve yayıncıların elinde. Her şeyi eskisinden farklı yapmalıyız, aksi takdirde gerçekten batacağız“ demişti.
Google, tekelci yapısıyla dünyanın her yerinde tepki alırken, sadece 2023 yılında Google ile ana şirketi Alphabet, 100 milyar ABD doları gelir elde etti. Bunun yüzde 75’i reklamlardan geldi. 2 trilyon dolarlık piyasa değeri olan Google, iş modelini ve yayıncıların, tüm yaratıcı endüstrilerin, kaynak sağlayıcıların satışlarını tamamen özümsedi. Harvard Üniversitesi’nden Prof. Shoshana Zuboff, bunu ‘Gözetleyen kapitalizm’ olarak tanımladı.
