Hayvan hakları savunucuları, avcılığın yırtıcıları güvenli bir popülasyon seviyesinde tutmaktan daha çok 'erkek egemen yaşam tarzı' ile ilgili olduğunu söylüyor.
İsveç’te yıllık lisanslı avın başlaması ile birlikte Çarşamba gününden itibaren ayı nüfusunun yüzde 20’si vurulacak.Hükümet, 21 Ağustos ve 15 Ekim tarihleri arasında yabani nüfusun beşte birine denk gelen toplam 486 bozayının öldürülmesine onay verdi.
Hayvan hakları savunucuları ise bu avın bozayıların Avrupa Birliği (AB) içinde sıkı bir şekilde korunan tür statüsüyle bağdaşmadığını söyleyerek, hükümetin aldığı karara tepki gösterdi.
İsveç Etoburlar Derneği (SCA) Başkanı Magnus Orrebrant, “İsveç’teki 3.000’den fazla ayıyla yan yana daha iyi yaşamanın çeşitli yolları var,” diyor.
“Zararı önlemek için önleyici tedbirler almak ve ayı gözlemciliğinin büyük turizm değerini kırsal kalkınma için bir araç olarak kullanmak gibi… Komşumuz Finlandiya bu konuda ne kadar iyi olduğunu kanıtladı.”
Geçtiğimiz yüzyılın başlarında İsveç’te bozayılar aşırı avlanma sonucu yok olmanın eşiğine gelmişti. 1927’de uygulamaya konan koruyucu önlemler sayesinde nüfus istikrarlı bir şekilde toparlandı.
2000 yılında ülkede yaklaşık 2.200 ayının yaşadığı tahmin edilirken, bu sayı 2008 yılında 3.300’e yükseldi. 21. yüzyılın bu en yüksek seviyesine kıyasla, geçen yılki lisanslı avın ardından nüfus 2.450 ayıya düştü.
Bir etobur koruma projesi olan İsveç’in Büyük Beşlisi, hükümetin ayı nüfusunu, koruma amacıyla ihtiyaç duyulan asgari ayı sayısı olan 1.400’e indirmek için “açık bir yolda” olduğunu iddia ediyor.
Grup, bunun Ursus arctos’un (tür resmi olarak böyle biliniyor) 2008’deki zirve noktasına göre yüzde 60’lık bir kayıp anlamına geleceğini belirtiyor.
Hayvan hakları savunucuları, İsveç’te bozayıların korunmasında 100 yıldır kaydedilen ilerlemenin endişe verici bir hızla gerilediği uyarısında bulunuyor.
İsveç Tarım Bilimleri Üniversitesi (SLU) ve Norveç Doğa Araştırmaları Enstitüsü tarafından yürütülen İskandinav Ayısı araştırma projesinin lideri Jonas Kindberg, “Bugün sahip olduğumuz 2.400 ayı civarında istikrarlı bir ayı nüfusuna sahip olmak istiyorsak, bu kadar çok ayıyı vurmaya kesinlikle devam edemeyiz,” diyor.
“Ayı nüfusu için [hızla] kritik sonuçlarla karşılaşma riskimiz var. Ayılar yüksek av baskısına karşı hassastır. Ayıların olgunlaşması 3 ila 4 yıl sürer, bir seferde sadece birkaç yavruları olur ve her 2 ila 3 yılda bir yavrularlar,” diye açıkladı.
“Av sırasında dişileri erkeklerden ayırmak çok zor ve dişiler popülasyon için çok daha değerli. Bu nedenle, onarılması çok uzun zaman alabilecek bir durumla karşı karşıya kalma riskiniz var.”
İsveç hükümetinin izin verdiği avlanma kotalarına ek olarak, ayıların can ya da mal tehdidi olarak görüldükleri durumlarda “koruyucu av” olarak bilinen bir hak kapsamında öldürülmesine müsaade ediliyor.
Resmi istatistiklere göre 2023 yılında, lisanslı kota avı sırasında 648 ayı vuruldu ve koruyucu av ile de 74 ayı daha öldürüldü.