İspanya'daki büyük mahsul kıtlığı nedeniyle süpermarketlerdeki zeytinyağı fiyatı bazı durumlarda iki katına çıktı. Birçok zeytin yetiştiricisi iklim değişikliğinden şikayetçi. Bir sonraki hasadın başarılı olup olmayacağı hala belirsiz.
Almanya’daki tüketiciler zeytinyağı satın almak için ceplerini giderek daha derin kazmak zorunda kalıyor. Federal İstatistik Ofisi’ne göre, Temmuz ayında fiyatlar bir yıl öncesine göre yüzde 45 daha yüksek. Test amaçlı alışveriş yapanlar, başka hiçbir gıda maddesi için daha büyük bir artış kaydetmedi. Zeytinyağı son zamanlarda geçen yılın aynı ayına kıyasla aylık yüzde 40 veya daha fazla fiyat artışı kaydetti. Ancak genel olarak gıda fiyatları Temmuz ayında sadece yüzde 1,3 oranında arttı.
Artan maliyetler…
İstatistiklere göre, zeytinyağı fiyatı 2020’den bu yana iki kattan fazla arttı. Fiyat karşılaştırma portalı Smhaggle tarafından yapılan bir analiz bunu gösteriyor. Tanınmış bir marka üreticisinin 500 mililitrelik bir şişe zeytinyağı Ocak 2022’de 5,49 Euro iken şu anda 9,99 Euro. Bu arada, özel markalı 750 mililitrelik bir şişenin raf fiyatı 3,89 Euro’dan 9,49 Euro’ya yükseldi. Hamburg’daki tüketici danışma merkezinden gıda uzmanı Jana Fischer, “Fiyat artışlarının nedenleri Güney Avrupa’daki aşırı hava koşulları, mahsul kıtlığı ve yetiştirme ve hasat için artan üretim maliyetleridir” dedi.
Zeytinyağları İtalya, Yunanistan ve İspanya gibi ülkelerde sıkılıyor ve Almanya’ya ithal ediliyor. Ana ihracatçılar için durum zor. Dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi İspanya’da 2022/2023 sezonunda hasat verimi yarıdan fazla düşerken, İtalya ve Yunanistan’da da durum pek iyi değil. Üreticilere göre bunun ana nedeni olumsuz hava koşulları. Kış aylarında çok az yağmur ve aşırı yüksek sıcaklıklar… Uzmanlar ve birçok zeytin yetiştiricisi bunun için iklim değişikliğini suçluyor.
Yüzde 191 arttı!
Ulusal istatistik ofisine göre, en büyük zeytin üreticisi olan İspanya’da zeytinyağı fiyatı Ocak 2012 ile Haziran 2024 arasında yüzde 191’e varan oranda arttı. Bunun nedeni kuraklığın neden olduğu mahsul kıtlığı…
Ancak üreticiler bu yıl daha iyi bir hasat bekliyor. “El País” gazetesi, zeytin çiçeklerinin açtığı Nisan ve Mayıs aylarında aşırı sıcakların zarar vermediğini ve ilkbahardaki bol yağışlar sayesinde su rezervlerinin ortalamanın üzerinde olduğunu yazdı. Bu iki faktör önümüzdeki sezon hasat hacminin normale döneceğini gösteriyor. Ancak Jaén’deki genç çiftçiler derneği Asaja’nın sözcüsü Luis Carlos Valero, gerçek gelişmenin ancak gelecek yılın Mayıs hasadının kesin olarak kabul edildiği Ekim ayında ortaya çıkacağı konusunda uyardı.
Tahmin yürütmediler
Ulusal zeytinyağı kuruluşunun tahminine göre, Yunanistan’da bu yılki üretim, hava koşullarının elverişli olması halinde, orta ile iyi düzeyde olabilir. Alman gıda endüstrisi kuruluşları, zeytinyağı için olası fiyat artışları hakkında herhangi bir tahminde bulunmak istemedi. Tüketiciler tasarruf etmek için daha ucuz alternatif ürünlere yönelebilir.
Tüketici danışma merkezi, her ikisi de ısıtma için iyi olan kolza yağı ve ayçiçek yağını tavsiye ederken, keten tohumu ve ceviz yağı soğuk yemekler için uygundur. Federal İstatistik Dairesi’nin rakamları, ayçiçek yağı ve kolza yağının Temmuz 2024’te bir yıl öncesine göre yüzde 9 daha ucuz olduğunu gösteriyor.
