AB, Çin menşeli elektrikli araçlara uyguladığı ek gümrük vergileri yerine fiyat tabanı sistemi kurmayı tartışıyor. Yeni plan, hem ticari gerilimi azaltabilir hem de Avrupa otomotiv sektörünü korumayı hedefliyor.
Avrupa Birliği’nde Ekim 2024’ten bu yana Çin menşeli elektrikli araçlara uygulanan yüzde 35,3’e varan ek gümrük vergileri, on yıllık yüzde 10’luk standart ithalat vergisine ek olarak yürürlükte bulunuyor. Beş yıl süreyle geçerli olması planlanan bu önlemler, Çin devletinin üreticilere sağladığı sübvansiyonlardan kaynaklanan haksız rekabet avantajını dengelemeyi amaçlıyordu. Ancak Brüksel, bu yaklaşımı kökten değiştirebilecek yeni bir çözüm üzerinde duruyor.
Avrupa Komisyonu sözcüsü, 22 Aralık’ta yaptığı açıklamada, Çin’den ithal edilen elektrikli otomobillere yönelik fiyat tabanı uygulamasının mevcut vergilere “uygulanabilir bir alternatif” olarak değerlendirildiğini doğruladı. Sözcü, “Son haftalarda batarya destekli elektrikli araçlar için fiyat taahhütlerine dair ilk olumlu sinyaller aldık” ifadesini kullandı.
Yeni sistemde Çinli üreticiler, Avrupa pazarında araçlarını belirlenen bir asgari fiyatın altında satmamayı taahhüt edecek. Mevcut gümrük vergilerinden farkı ise üreticilerin bu farkı AB’ye değil, kendi kasalarına kazanç olarak yazabilecek olmaları. Yani ek vergi yerine, üretici kendi satış fiyatını yukarı çekerek AB’nin hedeflediği fiyat istikrarını koruyacak.
2025 yılının ilkbaharında Avrupa Birliği ile Çin arasında yapılan görüşmelerde, elektrikli araçlara uygulanacak yeni fiyat tabanı planı ele alındı. Tarafların, konuyla ilgili hemen müzakerelere başlanması konusunda uzlaştığı bildirildi. Avrupa tarafı, elektrikli araçların farklı segmentlerde satışa sunulduğuna dikkat çekerek, tek bir taban fiyat yerine birden fazla fiyat aralığı belirlenmesi gerektiğini savundu.
Kasım ayında yapılan başka bir açıklamada ise, Avrupa otomotiv üretiminin ciddi bir risk altında olduğu uyarısı yapıldı. Buna göre, önlem alınmazsa Avrupa’da üretilen ve satılan araç sayısının önümüzdeki on yıl içinde 13 milyondan 9 milyona düşebileceği ifade edildi. Yetkililer, gümrük vergilerinin tedarik zincirine zarar verdiğini ve ticari gerilimleri derinleştirdiğini belirterek, kıtanın Çin’le rekabet edebilmesi için daha basit ve bürokrasiden arındırılmış bir otomotiv stratejisine ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Çin’in Ekim 2024’te, Avrupa’da satılacak elektrikli araçlara 30.000 Euro’nun altında fiyat uygulanmaması yönündeki teklifinin ise Brüksel tarafından yetersiz bulunarak reddedildiği bildirildi.
Şu anda BYD için yüzde 17, Geely için yüzde 18,8 ve “iş birliği yapmayan” SAIC için yüzde 35,3 oranında gümrük vergisi uygulanıyor. Ancak bu önlemler yalnızca Çinli markaları değil, Volkswagen, BMW ve Mercedes gibi modellerini Çin’de üreten Alman şirketleri de doğrudan etkiliyor.
Amerika Birleşik Devletleri Çinli elektrikli araçlara yüzde 100’e varan gümrük vergileri getirirken, AB’nin başlangıçta daha ılımlı bir politika izlediği biliniyor. Çin ise buna karşılık, Brüksel’e misilleme yaparak Avrupa menşeli içki, süt ürünleri ve domuz eti ithalatına ek vergiler getirme tehdidinde bulundu.
