Almanya’da emekli maaşlarına 1 Temmuz 2025 itibarıyla yüzde 3,74 zam geldi. Ancak bu artış, bazı emekliler için vergi yükü ya da sosyal yardım kesintisi anlamına gelebilir.
Henüz Alman Resmî Gazetesinde yayınlanmamakla birlikte Alman hükümeti 30.04.2025 tarihli yönetmelik değişikliğiyle emekli aylıklarına 01.07.2025 tarihinden itibaren yüzde 3,74 oranında zam yapma kararı aldı ve açıkladı. Bununla ilgili yönetmelik değişikliği Eyaletler Meclisinde (Bundesrat) onaylanıp 25.06.2025 tarihli 148 nolu Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Alman sosyal güvenlik sisteminde emekli aylıkları birkaç parametreye göre hesaplanmaktadır. Bunlardan birincisi sigortalının kazancına göre elde ettiği yıllara göre değişen kazanç puanlarıdır (Entgeltpunkte). İkincisi ise o yıl Almanya’da çalışanların ortalama kazançlarına göre belirlenen emekli aylığı değeridir (Rentenwert). Bu iki parametrenin ve diğer yan parametrelerin çarpımı sonucu bulunan netice rakam sigortalının brüt emekli aylığını oluşturur. Daha sonra bunlardan sağlık ve bakım sigorta primleri belirli oranlarda kesilerek net emekli aylığı bulunur ve ödenir.
Bu şekilde hesaplanan ve yaşlılık, malullük, dul ve yetim aylığı alanların aylıklarında bu parametrelerden emekli aylığı değerine her yıl 1 Temmuz’dan itibaren yapılan zam oranında yeniden hesap yapılarak artış sağlanır.
Bu zam ve artışlar 2000 yılından 2023 yılına kadar batı ve doğu eyaletlerine göre ayrı ayrı belirlenirken 2024 yılından itibaren yüzde yüzlük denkleştirme sağlandığı için Almanya’daki tüm eyaletler için aynı oranda belirlenmektedir. 01.07.2024 tarihinden itibaren bu zam oranı tüm eyaletler için yüzde 4,57 olarak belirlenmişti.
Ancak yıllar içerisinde gerek Almanya’daki gerekse dünya çapındaki ekonomik ve siyasi krizler gerekse buna bağlı olarak çalışanların ücretlerinin enflasyon altında kalması gibi nedenlerle emeklilerin alım gücü düştüğünden o dönemdeki hükümet kanun değişikliğiyle emekli maaşlarının, yaşlılıkta yoksulluğu önleyecek asgari bir yaşam standardını garanti edecek düzeyde olması amacıyla yapılacak zam oranına bir alt sınır getirdi. Buna vergilendirme öncesi “Mindestsicherungsniveau“ yani asgari güvenlik sınırı denmektedir.
Bu asgari sınır, sigortaya tabi 45 yıl boyunca ortalama maaşla çalışan bir kişinin emeklilikte alacağı en düşük bu maaşın yaklaşık yüzde 48’i olarak belirlenmektedir. Dolayısıyla resmi enflasyon ne olursa olsun yapılacak zam oranı bu yüzde 48’lik sınırın altında kalıyorsa hükümet bunu yükseltmektedir. İşte Federal Çalışma Bakanlığı da yaptığı açıklamada bu kanuni düzenlemeye dayanarak resmi olarak Almanya’da yıllık enflasyon yaklaşık yüzde 2,2 olmasına rağmen 01.07.2025 tarihinden itibaren yapılan yüzde 3,74’lük zammın enflasyonun üzerinde belirlendiğini, bunun da emekliler için bir müjde olduğunu belirtmektedir.
Fakat bu alt sınır uygulaması kanuni düzenlemeye göre 2025 yılına kadar geçerlidir. 2026 yılından itibaren bu uygulamanın devam edebilmesi için yeni hükümetin kanun değişikliğine gitmesi gerekmektedir.
Kısacası 01.07.2024 tarihinden beri uygulanan emekli aylığı değeri olan 39,32 Euro’ya yapılan yüzde 3,74’lük zamla 01.07.2025 tarihinden itibaren 40,79 Euro olarak uygulanacak, emekli aylıklarına bu oranda zam gelecektir.
Bu artış emekli aylıklarını nasıl etkileyecek?
Her şeyden önce şunu belirtelim ki, hükümetin açıklamasına göre yapılan zam yıllık resmi enflasyon oranının üzerinde ise de çarşı-pazar enflasyonu bu zam oranın çok üzerindedir. Bu da yine birçok emeklinin yoksulluk sınırının altında kalacağını ve devletten yaşlılıkta temel güvence yardımı (Grundsicherung im Alter) almak zorunda kalacağını göstermektedir.
Yine de bu artış bazı emeklileri olumlu veya olumsuz etkileyebilecek. Şöyle ki;
1.Emekli aylığının artışı ile temel güvence yardımı (Grundsicherung), kira yardımı (Wohngeld) veya diğer sosyal yardımların üst sınırları aşılabileceğinden bu yardımların tamamen kesilmesi veya azaltılması söz konusu olabilecek.
Bu emekli aylığı artışıyla birlikte bazı vatandaşların gelirleri, 2025 yılı için geçerli vergiden muaf miktar (Grundfreibeitrag) olan bekarlar için yıllık 12.096 Euro ve evli çiftler için 24.192 Euro’yu aşabilecek. Bu da bu kişilerin vergi ödemesi anlamına geliyor. Elbette bunlar Almanya’da ikamet ediyorlarsa tam vergi mükellefi olduklarından bazı giderlerini bu vergi matrahından düşebiliyorlar.
Türkiye’de ikamet edip Almanya’dan emekli aylığı alanlar ise dar vergi mükellefi olduklarından bu muafiyet sınırlarından faydalanamıyorlar ve giderlerini vergi matrahından düşemiyorlar. Bunlar için muafiyet sınırı Türkiye-Almanya arasında imzalanıp 01.01.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe konan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasına göre ister evli olsunlar ister bekar yıllık 10.000 Euro’dur. Bunun üzerindeki miktarı Neubrandenburg Vergi Dairesi vergilendirecektir.
Ancak Almanya’dan dul aylığı alanlar Almanya’da veya Türkiye’de kendi çalışmalarından dolayı emekli aylığı, bireysel emeklilik, kira geliri gibi ek gelirler alıyorlarsa bu gelirlerinin toplamının belirli sınırların üzerindeki kısmının yüzde 40’ı dul aylıklarından kesilerek ödenir.
Buradaki muafiyet sınırı (Freibetrag) çalışma veya diğer yollarla elde edilen gelirin elde edildiği dönemde geçerli olan güncel emekli aylığı değerinin (Rentenwert) 26,4 katı olarak belirleniyor. Bu nedenle 01.07.2025 tarihinden itibaren yapılan yüzde 3,74’lük zam da bu muafiyet sınırını yükseltmektedir.
01.07.2024-30.06.2025 dönemi için güncel emekli aylığı değeri 39,32 Euro idi. Bunun 26,4 katı (24,6×39,32) 1.038,05 Euro muafiyet sınırıdır. Batı ve doğu eyaletleri için 01.07.2025-01.07.2026 dönemi için emekli aylığı zam oranını %3,74 olarak belirlendiğinden 01.07.2025 tarihinden itibaren güncel emekli aylığı değeri (39,32 Eurox%3,74) 40,79 Euro olmuştur. Buna göre ise 01.07.2025-01.07.2026 dönemi için geçerli olacak muafiyet sınırı (40,79 Eurox26,4) 1.076,86 Euro’dur.
Bu değerlere göre dul aylığı alan eş 2025 yılının ilk yarısı için 1.038,05 Euro’ya, 2025 yılının ikinci yarısından itibaren 1.076,86 Euro’ya kadar ek gelir elde ederse dul aylığından herhangi bir kesinti yapılmaz. Fakat bu sınırı aşar ise aşan kısmın %40’ı dul aylığından kesilerek ödenir.
Şayet dul aylığı alan eşle birlikte aynı sigortalıdan yetim aylığı (Waisenrente) alan çocuklar varsa bu muafiyet sınırı her çocuk için güncel emekli aylığı değerinin 26,4 katına 5,6 kat eklenerek hesaplanır.
Bu durumda 18 yaşından küçük bir çocuğu yetim aylığı alan dul eş için ek gelir muafiyet sınırı 01.07.2024-30.06.2025 dönemi için 1.258,24 Euro iken 01.07.2025-01.07.2026 dönemi için 1.305,28 Euro olmuştur. Dul eşle birlikte örneğin ölen sigortalının çocuğu olmadığından yetim aylığı almayan 18 yaşından küçük çocuğu olsa dahi bu gelir sınırı uygulanır.
Dul aylığı muafiyet sınırı (Freibetrag)
01.07.2024-30.06.2025 dönemi için
1.038,05 Euro
01.07.2025-01.07.2026 dönemi için
1.076,86 Euro
18 yaşından küçük yetim çocukla beraber
dul aylığı muafiyet sınırı (Freibetrag)
01.07.2024-30.06.2025 dönemi için
1.258,24 Euro
01.07.2025-01.07.2026 dönemi için
1.305,28 Euro
Almanya’dan emeklilerimizin bu noktalara dikkat ederek kendi durumlarını değerlendirmelerini tavsiye ederiz.
