Tatalu olarak tanınan İranlı rapçi Emir Hüseyin Maksudlu'nun "Hazreti Muhammed'e hakaret"ten aldığı idam cezası, İran Yüksek Mahkemesi tarafından onaylandı. Tatalu, 2023'te pasaport süresi dolduğu gerekçesiyle Türkiye tarafından Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne (AİHS) rağmen İran'a iade edilmişti.
38 yaşındaki Maksudlu, İran’ın ilk “underground” hip-hop sanatçılarından biriydi. Farsça R&B tarzının öncülerindendi ve 2021’de Universal Music Group ile sözleşme imzalayan ilk İranlı sanatçı oldu. Tatalu, ahlak polisine karşı eleştirileri, vegan yaşam tarzı ve meditasyona ilgisiyle biliniyordu.
İran rejimi, başlangıçta sanatçının popülerliğinden yararlanmak istese de, 2016’dan itibaren Tatalu’ya yönelik baskılar arttı. 2018’de Türkiye’ye taşınan sanatçı, kadın hakları ve zorunlu başörtüsü gibi konularda rejimi eleştirdi. 2022’deki Jîna Mahsa Amini protestoları sürerken açık çıkışlarıyla rejimle bağını kopardı.
Pasaportunun süre dolmasıyla Türkiye’de yasal ikamet hakkını kaybeden Tatalu, İstanbul Havalimanı’nda gözaltına alındı. İran konsolosluğunun “ahlak dışı davranış” ve “uyuşturucu teşviki” gerekçesiyle başlattığı başvurular üzerine, Interpol talebiyle iade süreci başlatıldı.
Tatalu, İran’da önce 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı ancak ceza bozuldu. Yenilenen yargılamada idam cezası verildi ve Yüksek Mahkeme bu karara onay verdi. İranlı sanatçılar, aktivistler ve insan hakları kuruluşları infazın durdurulması için kampanya başlattı.
Bianet’in haberine göre, Oxford Üniversitesi Ölüm Cezası Araştırma Birimi, Türkiye’nin AİHS kapsamında idam riski olan kişileri iade etmemesi gerektiğine dikkat çekti ve Tatalu’nun İran’a iadesini bu yükümün ihlali olarak değerlendirdi.
Washington Yakın Doğu Politika Enstitüsü’nden Holly Dagres, Tatalu’nun ölüm cezasının sadece şarkı sözlerinden değil, etkili bir sesi susturma amacı taşıdığını söyledi. Stanford Üniversitesi’nden Abbas Milani ise, bu infazın rejimi hazır olmadığı bir kültürel ve politik tepkiyle karşı karşıya bırakabileceğini ifade etti.
